Dalton Zwolle: het taalspecialisme op Dalton Kindcentrum de Markesteen

Na mijn gesprek met Irene Heuvingh, is mijn nieuwsgierigheid aangewakkerd: ik weet nu meer over de reken- en gedragsspecialismes. Maar hoe zit het met het taalspecialisme?

Op 5 februari spreek ik af met Ingeborg Hooijmaaijers, leerkracht van groep 3 en taalspecialist van Dalton Kindcentrum de Markesteen in Zwolle.

Ingeborg is een bevlogen vrouw. Toen zij aan de slag ging bij dalton school de Markesteen, zag ze hoeveel initiatieven er werden genomen. De school was toen al een academische school en de leerkrachten vroegen zich daarbij af: doen we de goede dingen en doen we ze goed?

Inmiddels werkt Ingeborg 4 jaar bij de Markesteen en is ze erin geslaagd om structuur te brengen in alle taalactiviteiten die ontwikkeld zijn. De werkzaamheden zijn vastgelegd, en voorzien van bindende afspraken.

Samen met het team is een visie over lees- en taalonderwijs op papier gezet. En in het door haar ontwikkelde taalbeleidsplan zijn de doelen en afspraken meetbaar gemaakt, zodat daarop gestuurd kan worden.

Ik hoef niet te vragen naar voorbeelden. Ingeborg vertelt enthousiast:

“Op de Markesteen zijn we bezig om ‘collectief kennis te creëren’.” Ingeborg gaat er eens goed voor zitten en vervolgt in rap tempo: “Als iemand een probleem signaleert, dan gaan we het onderzoeken. We bestuderen trendanalyses om te zien of een probleem school-breed voorkomt. We lezen de literatuur erop na, we proberen dingen uit ter verbetering en we kijken daarbij verder dan de methode. We verdiepen ons echt in wat kinderen nodig hebben, én leerkrachten.”

Even is het stil. Dan vertelt ze, met rustiger stem: “Er worden veel inhoudelijke en onderwijskundige onderzoeken uitgevoerd. Allemaal zijn ze interessant, allemaal zijn ze nodig. Maar er is een keerzijde. We zijn maar met een klein team. We moeten uitkijken dat niet teveel verschillende zaken onderzocht worden. Daarom wordt nu ook gekeken naar de verbinding tussen de verschillende onderzoeken. Dit zorgt voor borging.“

“Om nog een voorbeeld te geven. Vorig jaar, hebben we een nieuwe methode voor aanvankelijk lezen gekozen. We kiezen zo’n methode voor 10 jaar, dus dan moeten we ons er echt grondig in verdiepen. We zijn met het team naar schoolleverancier Heutink geweest om de verschillende methodes te bekijken. Daar zijn uiteindelijk 3 methodes uitgekozen om grondig te bekijken. We beoordelen de methodes aan de hand van een keuzewijzer, met in ons achterhoofd de Dalton uitgangspunten en onze visie op taal en lezen. Twee methodes gaan we uitproberen. Zowel leerlingen als leerkrachten beoordelen ze en dan maken we samen de definitieve keuze.

Een ander voorbeeld is het onderzoek naar leesbevordering, dat Ingeborg heeft uitgevoerd.

“Hiervoor hebben we een enquête afgenomen onder alle leerkrachten. Daarnaast hebben we de kinderen uit de groepen 1 t/m 3 geïnterviewd, en de kinderen uit de groepen 4 t/m 8 een vragenlijst voorgelegd. We betrekken de kinderen dus actief bij de onderwijs ontwikkeling. Dit is een mooi voorbeeld van Dalton onderwijs: we geven ze (begeleide) verantwoordelijkheid en laten ze zelfstandig nadenken.

Uit de resultaten van dit onderzoek hebben we een aantal verbeterpunten gedestilleerd. Deze hebben we besproken en bevestigd gekregen tijdens een tweejarige verdiepingscursus, waar ook andere taalspecialisten bij aanwezig waren.”

Activiteiten die uit het plan voor leesbevordering komen, zijn onder meer:

• De aanschaf van een groot aantal boeken voor de schoolbieb

• Meedoen met Nationaal voorleeswedstrijd, de Kinderboekenweek en themaweken, zoals de Annie M.G. Schmidt-week en de Roald Dahl-week.

• De Bruna-actie, waarbij ouders de bon van een bij Bruna aangeschaft kinderboek inleverden bij school. De bonnen vertegenwoordigden een bedrag waarmee de Markesteen nieuwe boeken heeft kunnen kopen.

• Introductie andersoortige teksten, zoals informatieve artikelen, poëzie en toneelteksten.

Die laatste, de introductie van andersoortige teksten, trekt een lijntje naar het thema Cultuur en Literatuur.

Regina Frederiks, intern begeleider en onderzoeks-coördinator, gaat samen met Ingeborg een leerlijn literatuur ontwikkelen binnen het cultuuronderwijs. Die leerlijn is voor alle groepen. Het doel is om zwakke lezers door het aanbieden van toneelteksten te interesseren voor boeken. Deze toneelteksten worden soms ook uitgespeeld, waardoor de les wat levender wordt en kinderen zich er zo meer bij betrokken voelen.

Ten slotte vertelt Ingeborg dat het Openbaar Onderwijs Zwolle (OOZ) bezig is met de ontwikkeling van een kennisbank. Daarin worden onderzoeksresultaten van projecten verzameld die door verschillende bij OOZ aangesloten scholen zijn uitgevoerd. Zo leren de openbare scholen in de regio Zwolle van elkaars expertise en ervaring.

“Nu nog de lijntjes korter maken tussen het primair en secundair onderwijs,” glundert ze. “En dan hebben we het pas écht goed op de rit!”

Na een uur hard te hebben meegeschreven met een geestdriftige Ingeborg Hooijmaaijers, concludeer ik wederom: zoveel enthousiasme, zoveel activiteiten en zoveel mooie uitkomsten van hard werken. Waarom is dit nooit eerder naar buiten gebracht?

Eind van dit schooljaar, 2015/2016, verwacht leerkracht Charlotte Wark haar specialisme Jonge Kind af te ronden. Dan telt het team van Dalton Kindcentrum de Markesteen 4 specialisten, die samen alle vijf specialismes van het openbaar onderwijs in Zwolle in zich voeren:

• Irene Heuvingh, zowel gedrags- als rekenspecialist

• Ingeborg Hooijmaaijers, taalspecialist

• Regina Frederiks, intern begeleider

• Charlotte Wark, jonge kind.