Interview: interne begeleiding op Dalton Kindcentrum de Markesteen
Een vol bureau om aan te werken, een leeg bureau om aan te vergaderen. En dichte kasten tegen de muur. De kamer van Regina Frederiks ziet er opgeruimd en overzichtelijk uit. De eigenschap om structuur aan te brengen zal haar als intern begeleider (IB’er) ongetwijfeld goed van pas komen.
Hoewel Regina nu alweer 8 jaar als IB’er bij de Markesteen werkt, heeft zij een niet-alledaags pad bewandeld om daar te komen. Twintig jaar geleden werkte zij namelijk als secretaresse op een advocatenbureau. Haar kinderen waren nog klein en ze deed met veel plezier ouderhulp op school. Maar toen haar dochter extra zorg bleek nodig te hebben, miste Regina de kennis die nodig is ‘om er wat van te vinden’.
Dus ging zij op zoek naar die kennis. Haar zoektocht bracht haar naar de PABO en naar een nieuwe carrière: na het behalen van haar diploma ging ze aan de slag bij de Markesteen. Drie jaar later volgde een master Special Educational Needs. Maar terwijl Regina werkte als groepsleerkracht, bleef de zorg trekken. Ze wilde de zorgstructuur voor de kinderen inrichten en die drive werd alleen maar sterker. In 2010 nam Regina het stokje van de vorige IB’er en sinds die tijd zit ze perfect op haar plek.
Begeleiding van kinderen
Maar wat houdt interne begeleiding nu precies in?
Regina vertelt: “De zorg is tegenwoordig zo complex, dat er iemand nodig is die de boel organiseert en structureert. Dat doe ik, als IB’er. Ik ben de vraagbaak voor leerkrachten, monitor de zorg en heb elk kind in beeld. Tot 2015 had ik alleen afstemming met de orthopedagoog. Maar ik miste het sociaal-emotionele gebied. Door er een maatschappelijk werker bij te betrekken, werd mijn rol naar ouders neutraler.”
Inmiddels zijn ook een jeugdverpleegkundige en een professional uit het sociaal wijkteam aangeschoven. Samen met Regina en de orthopedagoog vormen zij het ondersteuningsteam, dat eens in de 8 weken samenkomt om alle zorgstukken te bespreken. “Overigens met toestemming van de ouders,” voegt Regina eraan toe.
Het ondersteuningsteam bekijkt breed wie wat oppakt. Daarnaast hebben zij veel externe contacten, onder meer met Pro Juventus, Karakter en Dimence. En natuurlijk heeft Regina veel contact met de ouders. Ze bespreekt waar hun zorgen liggen, hoe het thuis gaat en hoe het ondersteuningsteam hulp kan bieden. Deze samenwerking met de ouders is heel belangrijk. Als je goed en open met elkaar in gesprek bent en je hebt hetzelfde doel voor ogen, kom je tot goede afstemming.
Samengevat is Regina dus de spin in het web van de zorgstructuur. Maar hoe ziet zo’n intern begeleidingstraject er dan uit? Ik vraag Regina om dat uit te leggen met dyslexie als voorbeeld.
Regina vertelt: “Het is belangrijk om vroeg te signaleren. Soms zie je de eerste signalen al bij kleuters. Ze hebben moeite met het herkennen van kleuren, het automatiseren of het leren van letters. Als wij een vermoeden van dyslexie hebben, dan wordt de leerling gescreend om eventuele alarmbellen te bevestigen. Ook dit uiteraard na toestemming van de ouders.”
Volgt er dan geen diagnose? “Nee,” legt Regina uit. “We blijven de leerling goed volgen, maar het is bij kleuters echt te vroeg om van dyslexie te spreken.”
De informatie gaat wel mee in de overdracht naar de volgende leerkracht. Drie keer per jaar bespreekt Regina met elke leerkracht de leerlingen. Daar noteren ze de signalen die ze opvangen. Als een kind in groep 3 hardnekkig moeite blijft houden met lezen en spelling, krijgt het preventief extra oefening.
Ik kijk Regina vragend aan. “Nee, ook in groep 3 is het nog te vroeg om van dyslexie te spreken. Maar omdat we alles administreren kunnen we later, als de diagnose gaat spelen, aantonen dat we als school gehandeld hebben.”
En dan? Hoe gaat het dan verder?
Regina vervolgt: “We zitten inmiddels in midden groep 4. Een kind heeft bij 3 opeenvolgende toets-momenten grote uitval laten zien op technisch lezen en spelling, terwijl het wel voldoende scoort op begrijpend lezen en rekenen. Met andere woorden, er is een probleem, maar dat ligt niet op het gebied van intelligentie. We vragen advies aan de orthopedagoog en meestal volgt dan een advies dat ouders hun kind aanmelden voor een dyslexieonderzoek. Dat onderzoek zou kunnen plaatsvinden bij KBC Dyslexie, zij zijn gevestigd in de school.
Ik concludeer dat het een ingewikkeld en langdurig proces is. Er gebeurt veel meer dan ik me erbij heb voorgesteld.
Didactisch coachen van leerkrachten
Naast IB’er is Regina ook beeldcoach/didactisch coach.
“Didactisch coachen is mijn passie. In het kader van professionalisering worden alle leerkrachten 2 keer per jaar gefilmd op hun didactisch handelen. Daarbij is het stellen van verdiepende vragen en het geven van specifieke feedback het uitgangspunt. Het doel is het stimuleren van een actief leer- en denkproces bij de leerlingen, met als uiteindelijk doel het verhogen van het leerrendement en een op groei gerichte mindset. In intervisiegroepen bespreken we vervolgens wat er goed gaat en waar we ons nog kunnen verbeteren. Op die manier blijft iedereen in ons team zich ontwikkelen en dat vind ik geweldig om te doen.”
Alle scholen die bij OOZ zijn aangesloten, hebben een IB’er. Zij zitten samen in een IB netwerk, waarin ze allerhande onderwerpen bespreken die te maken hebben met het IB-werk. Bijvoorbeeld hoe je omgaat met groeps- en handelingsplannen, wat goed werkt of waar ze juist tegenaan lopen. “Op die manier leren we van elkaar en geven we onze kennis door aan de leerkrachten op onze eigen school.”
Professionaliteit en zelfontwikkeling
Toen mijn man en ik in 2013 op zoek gingen naar een school voor onze zoon, voelde ik een professionaliteit bij de Markesteen die ik niet goed onder woorden kon brengen. Dus toen ik achterhaalde dat er specialisten rondliepen op school, werd mij nieuwsgierigheid aangewakkerd en wilde ik daar meer van weten.
Dat heeft geresulteerd in de interviews die op deze website staan, over:
-
Interne begeleiding
Uit al die gesprekken blijkt de gedrevenheid en het enthousiasme van de leerkrachten. Het is een drang naar zelfontwikkeling, die leidt tot de professionaliteit die ik destijds voelde. Wat een mooie manier om het onderwijs in te richten!
Maartje Roozeboom, moeder van Stijn en Ben
